Koło Naukowe Bezpieczeństwa Narodowego UJD

Napisz do nas

www.bezpieczenstwo@knbn-ujd.pl

Fot: AFP

 

Fot: AP/AP

 ♦ Przez ostatnie kilka tygodni Europa i świat obserwowały pogranicze ukraińsko-rosyjskie w związku ze skoncentrowaniem znacznych sił wojsk rosyjskich w rejonie obwodu woroneskiego i na półwyspie krymskim. Media z niepokojem alarmowały, że Rosja jest gotowa do działań ofensywnych przeciwko Ukrainie. Również rząd ukraiński donosił o zwiększonej aktywności militarnej, wieszcząc nieuchronną agresję, jednocześnie domagając się od Zachodu reakcji. Pomimo tych sygnałów, NATO oraz inne państwa wykazały daleko posuniętą ostrożność w podejmowaniu jakichkolwiek kroków. Oficjalnymi kanałami dano do zrozumienia Kremlowi, że dalsze eskalowanie konfliktu będzie miało swoje następstwa polityczne. Wydaje się, że Putin i elity rosyjskiego państwa zlekceważyły sygnały płynące z różnych stolic Europy, kontynuując, jak to określono w oficjalnych komunikatach, ćwiczenia, w których wzięły udział wojska z co najmniej kilkudziesięciu jednostek wojskowych. Ta swoista demonstracja siły nie tylko przypomniała, że na granicy ukraińsko-rosyjskiej nadal tli się konflikt, ale że Rosja może w każdej chwili wzniecić go na nowo. Działania rosyjskie były też sprawdzianem gotowości do walki strony ukraińskiej oraz politycznego stanowiska Europy. Niewątpliwie oprócz celów geopolitycznych Kreml po raz kolejny zrealizował cele militarne tzn. przećwiczono przerzut dużych zgrupowań wojskowych na znaczne odległości (transportem drogowym i kolejowym), koncentrację grup bojowych do poziomu batalionu, sprawdzono elementy systemów dowodzenia w rejonach ześrodkowań i koncentracji wojsk (przeprowadzono skomplikowane manewry jednostek różnych okręgów i podporządkowania z użyciem automatycznych systemów dowodzenia), zgrywano różne komponenty sił zbrojnych tj. lądowego, morskiego i powietrznego.

Fot: AP/AP

 ♦ Według różnych (choć niesprawdzonych) szacunków liczebność sił rosyjskich na Krymie wzrosła do ok. 32 tys. żołnierzy (ostatecznie w chwili apogeum szacowano to zgrupowanie na ok. 40 tys.), a w rejonach przygranicznych do 28 tys. żołnierzy w 14 brygadach, pułkach i jednostkach wsparcia. Zgodne z doniesieniami wywiadu ukraińskiego (wielce niepewnymi) na terytorium obwodu rostowskiego miało znajdować się co najmniej 12 batalionowych grup bojowych. Później ich liczba miała wzrosnąć do 28 (ze składu 3 i 144 DZmech.). Szczególny niepokój wzbudziło skoncentrowanie na Krymie zgrupowania sił desantowych (morskich) oraz powietrzno-desanto

Fot: mil.ru

Były one następujące:

• komponent desantu powietrznego - 2 tys. spadochroniarzy i ponad 60 BWP (30 BMD-2K-AU i 30 BTR-D i pojazdów na ich bazie) z 98 Dywizji Powietrzno-Desantowej

• komponent desantu morskiego – zgrupowanie taktyczne wysadzane na brzeg z pomocą floty desantowej (ok. 40 jednostek pływających, w tym również dużych okrętów desantowych) i śmigłowców;

• komponent wojsk lądowych - zgrupowanie pancerno-zmechanizowane wzmocnione artylerią na poligonie Opuk (BMP-3, BTR-82A, T-90, Msta-S itd.)

• komponent lotniczy – samoloty i śmigłowce wsparcia, systemy bezzałogowe Orłan-10 i Forpost, oraz po raz pierwszy na ćwiczeniach bezzałogowy Orion (Inochodziec).

Orłan-10. Fot. mil.ru

                                                          Źródło: Defence24, https://www.defence24.pl/rosyjska-projekcja-sily-na-granicy-z-ukraina, [dostęp: 09.06.2021r.]

Konflikt rosyjsko-ukraiński – perspektywa polityczna

 ♦Ostatecznie rosyjska demonstracja siły została zakończona bez konfrontacyjnego rozwoju sytuacji, a jednostki wojskowe wróciły do swoich macierzy. Należy zaznaczyć, iż Federacja Rosyjska nigdy nie porzuciła planów odbudowy strefy wpływów utraconych po zimnej wojnie. Kwestia podporządkowania Ukrainy jest jednym z przystanków na kremlowskiej mapie ponownej ekspansji w Europie Środkowo-Wschodniej. Jeden z rosyjskich myślicieli Aleksander Dugin traktuje Ukrainę jako państwo sezonowe, niezdolne do samoegzystencji ze zróżnicowaną ludnością etniczną o odmiennych orientacjach geopolitycznych. W jej granicach funkcjonują Wielkorusini i kulturowo identyczni Małorusini zorientowani na związki z Rosją oraz odmienna kulturowo Zachodnia Ukraina aspirująca do rodzin narodów Zachodu¹. Po aneksji Krymu i destabilizacji na wschodzie, Ukraina jest państwem, którego poziom bezpieczeństwa uległ znacznemu ograniczeniu. Potencjalna dalsza agresja rosyjska na ziemie ukraińskie nie jest wykluczona jednak jej przeprowadzenie wymaga pojawienia się na arenie międzynarodowej korzystnych uwarunkowań politycznych. Zachód pomimo wielu deklaracji werbalnych nie jest w stanie zapewnić efektywnej ochrony Ukrainie, a kwestia członkowstwa w NATO całkowicie zależna od woli Stanów Zjednoczonych. Waszyngton jak pokazują ostatnie gesty Joe Bidena wybrał drogę ponownej odwilży z Moskwą. Następstwa spotkania Biden – Putin mogą ukazać dalsze losy Ukrainy². Amerykanie w tej materii będą kierować się własnymi interesami narodowymi, których skuteczna realizacja w przypadku rywalizacji z Chinami będzie wymagała kooperacji z Rosją. Zniesienie sankcji na projekt Nord Stream 2, dobitnie pokazuje, iż USA są obecnie gotowe na wiele ustępstw³. Federacji Rosyjskiej w dalszej perspektywie zależy na osłabieniu Ukrainy w oczach społeczności międzynarodowej. Kijów boryka się z wieloma problemami wewnętrznymi: nadal trudną sytuacją gospodarczą oraz koniecznością przeprowadzenia szerokich reform politycznych⁴. Uruchomienie gazociągu Nord Stream 2 będzie miało negatywny wpływ na bezpieczeństwo energetyczne Ukrainy, co do której może być ponownie użyty szantaż gazowy. Dzięki powyższej inwestycji eksport surowca nie zostanie wstrzymany dla pozostałych państw zachodniej Europy.

 ♦ Bezprawne aneksje terytorialne, ćwiczenia przygraniczne, gazociągi omijające terytorium to elementy szerokiej i długofalowej dezintegracji Ukrainy. Władimirowi Putinowi w dalszej perspektywie zależy na uzależnieniu Kijowa bez większych bezpośrednich incydentów militarnych. Zajęcie Krymu oraz części wschodniej Ukrainy pomimo użytych nowoczesnych środków hybrydowych w wyniku nałożenia sankcji, pogorszyło kondycję gospodarczą Rosji. Ponadto doprowadziło to do jej czasowej izolacji na arenie międzynarodowej. Dlatego też przeprowadzone ostatnio ćwiczenia na przygraniczu ukraińsko – rosyjskim wbrew doniesieniom Ukrainy nie zawierały ryzyka agresji terytorialnej. Stanowiły one jedynie element wojny psychologicznej. Siły zbrojne w rozumieniu Rosjan stanowią istotne narzędzie do prowadzenia efektywnej polityki zagranicznej. Obawy decydentów w Kijowie są całkowicie zrozumiałe, ponieważ ofensywna postawa Rosjan stanowi zagrożenie dla niepodległości Ukrainy. Jednak bez wsparcia międzynarodowego i jednoznacznego potępienia ambicji Kremla, Ukraina zostanie pozostawiona na pastwę losu. Wykluczone jest bezpośrednie zajęcie terytorium Ukrainy. Władimir Putin będzie posługiwał się wieloetapowym planem osłabiania tego państwa, stosując: techniki dezinformacyjne, szantaż ekonomiczny, zewnętrzne oddziaływanie na sytuację społeczno-polityczną, etc.

Autorzy: Andrzej Krzak, Przemysław Jeż

Przeczytaj także:

KNBN © 2023