Koło Naukowe Bezpieczeństwa Narodowego UJD

Napisz do nas

www.bezpieczenstwo@knbn-ujd.pl

Fot: usembassy.gov, Polska kupuje myśliwce F-35, Internet, https://pl.usembassy.gov/pl/zakup_f35/, [dostęp: 16.06.2021].

Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic. Siły Zbrojne zachowują neutralność w sprawach politycznych oraz podlegają cywilnej i demokratycznej kontroli. Ponadto stoją na straży konstytucji i demokratycznego porządku. Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej. Premier i parlament sprawują funkcje kierownicze i kontrolne nad siłami zbrojnymi.

D. Kudlewski, Materiały MON, Internet, http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/10463?t=Pierwsze-polskie-czolgi-Leopard-ida-do-remontu, [dostęp: 16.06.2021].

W grupie największych kontraktów, których realizacja skokowo zwiększa potencjał obronny i uderzeniowy Sił Zbrojnych znalazły się m.in. umowy na modernizację 128 czołgów Leopard 2A4, dostawa 64 moździerzy RAK, 6 baterii przeciwlotniczego systemu rakietowo-artyleryjskiego bliskiego zasięgu Pilica; 1300 rakiet do przenośnego przeciwlotniczego zestawu rakietowego Poprad, 1000 szt. przeciwpancernych pocisków kierowanych SPIKE, a także 6 jednostek pływających, służących do zabezpieczenia technicznego i prowadzenia działań ratowniczych na morzu pn. HOLOWNIK oraz innych systemów uzbrojenia i wyposażenia¹.

„Wojsko Polskie” stale zwiększa swój potencjał, dlatego najnowszy plan przewiduje wydatek około 133 miliardów dolarów na nowe uzbrojenie i wyposażenie. 10 października 2020 roku szef MON zatwierdził jeden z najważniejszych dokumentów w Wojsku Polskim – Plan Modernizacji Technicznej na lata 2021-2035².

Lockheed Martin, Internet, https://www.lockheedmartin.com/pl-pl/, [dostęp:16.06.2021].

W jego ramach będzie realizowanych kilka programów na czele z programem Harpia, który ma doprowadzić do pozyskania 32 myśliwców F-35 od USA. Myśliwce te mają trafić do Polski w 2026 roku. Wcześniej bo w 2024 roku ma rozpocząć się realizacja programu szkoleń dla pilotów i polskiego personelu z samolotami F-35. Koszt pozyskania myśliwców Lockheed Martin F-35 Lightning II, gdyż tak brzmi ich pełna nazwa będzie wynosił 4,6 mld dolarów³.

Z kolei w ramach programu Harpi Szpon Polska będzie ubiegać się o uczestnictwie w rozwoju Loyal Wingman⁴.

Są też plany zakupu kolejnych samolotów F-16, rozwoju programu Wisła i Narew w myśl nowych zestawów rakietowych średniego zasięgu do obrony powietrznej, a nawet pozyskania dwóch okrętów podwodnych w ramach programu Miecznik oraz Orka. Kolejne programy – Murena, Balsa, Daglezja, Ottokar Brzoza oraz cyber.mil – będą dotyczyły nabycia sześciu lekkich okrętów rakietowych, nowoczesnych robotów wspomagających pracę saperów, niszczycieli czołgów, a nawet rozwoju obrony w cyberprzestrzeni⁵.

Te ambitne plany są pokłosiem wiedzy, iż stan uzbrojenia i wyposażenia Sił Zbrojnych można uznać za daleko odbiegający od standardów właściwych dla nowoczesnej armii. Również sytuacja z 2014 roku za wschodnią granicą Rzeczypospolitej uświadomiła społeczeństwu, że zagrożenie militarne nie zostało całkowicie wyeliminowane ze współczesnej Europy.

Zapowiedzi są dość obiecujące, bowiem Szef MON stwierdził, iż już w 2025 r. nakłady na modernizację wyniosą 24 mld zł, zaś w 2050 r. wzrosną do 50 mld zł. Łącznie przez prawie 30 lat MON planuje wydatkować ponad 0,5 bln zł. Nowy plan przewiduje wydatki na kompleksową modernizację Wojska Polskiego, z tego aż 524 mld zł zostanie przeznaczonych na nowe uzbrojenie i wyposażenie⁶.

W najnowszym Planie Modernizacji Technicznej znalazł się m.in. program „Miecznik” oraz „Orka”, dla którego planowane jest rozwiązanie pomostowe, które pozwoli na pozyskanie dwóch okrętów podwodnych w najbliższym czasie i zapewni ciągłość szkolenia podwodniaków⁷.

Wojsko Polskie pozyska także 6 lekkich okrętów rakietowych w polskich stoczniach, w ramach programu „Murena”⁸. To niestety zaczyna ekspertów przyprawiać o swoisty ból głowy. Decyzje takie wpisują się w założenia Strategii Bezpieczeństwa Narodowego z maja 2020 roku, gdzie jest mowa o naprawie stanu kondycji Marynarki Wojennej RP i zwiększania roli MW RP w architekturze bezpieczeństwa.

Podstawowym zadaniem systemu „Wisła” będzie zwalczanie taktycznych rakiet balistycznych krótkiego zasięgu (w tym manewrujących), rakiet samosterujących oraz pilotowanych środków napadu powietrznego w całym zakresie prędkości i wysokości lotu, wykorzystywanych przez lotnictwo taktyczne, jak również zwalczanie bezpilotowych statków powietrznych⁹.

W. Święcicki, Agencja Gazeta, Internet, https://wyborcza.pl/51,75399,23178663.html?i=6, [dostęp: 16.06.2021].

Planuje się także zakup systemu przeciwrakietowego Patriot (2 baterii). Dostawa 2 baterii systemu IBCS/PATRIOT jest planowana do końca 2022 roku. Osiągnięcie wstępnej gotowości operacyjnej (Initial Operational Capability - IOC) planuje się na przełom 2023 i 2024 roku¹⁰. Jednym z pozytywów dla polskiego przemysłu samochodów ciężarowych może być fakt, że wyrzutnie zostaną dostarczone z USA w konfiguracji na naczepach. To właśnie polskie zakłady Jelcz mają opracować odpowiednie do ich holowania ciągniki siodłowe. Dostosowanie ciągników ma obejmować m.in. pasujące siodło oraz kompatybilną instalacje elektryczną i pneumatyczną¹¹. Można mieć nadzieję, że działania takie pobudzą lokalny przemysł zbrojeniowy.

J. Borowski, Szef MON: w krótkim czasie, za stosunkowo dobrą cenę wyposażymy wojsko w zestawy HIMARS, Internet, [dostęp: 16.06.2021].

Zakup Wyrzutni HIMARS (1 dywizjonu) jest kolejnym przykładem modernizacji sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. HIMARS to skrót od angielskiego „High Mobility Artillery Rocket System” czyli system artylerii rakietowej wysokiej mobilności. Dla Polski kluczowe znaczenie ma stosowany w systemie HIMARS pocisk balistyczny MGM-140 ATACMS (ang. Army Tactical Missile System) który zdolny jest do rażenia celów na dystansie 300 km, co pozwala na uderzenia na kluczowe cele głęboko na zapleczu wroga z dużą dokładnością. Polska armia posiadała system rakietowy o zasięgu 70 km do 2005 roku, gdy wycofano z uzbrojenia ostatnie, poradzieckie wyrzutnie 9K79 Toczka. To właśnie ich zadanie mają przejąć wyrzutnie Homar/HIMARS¹². Wartość kontraktu wycenia się na 414 mln dolarów netto, w przeliczeniu na rodzimą walutę jest to około 1,96 mld zł brutto. Przewidywany czas realizacji zamówienia u amerykańskiego producenta jakim jest Lockheed Martin ma to być 2023 rok. Użytkownikami systemu HIMARS są Jordania, Singapur, USA, Zjednoczone Emiraty Arabskie, kolejnym urzytkownikiem ma być Rumunia, która to zamówiła 54 takie zestawy¹³. Dla Sił Zbrojnych mają ruszyć zamówienia śmigłowców wsparcia z zakładów w Mielcu i Świdniku. Ponadto ma wreszcie ruszyć program „Kruk”, dzięki któremu armia pozyska nowoczesne śmigłowce uderzeniowe, które na pewno się przydadzą wojskom powietrznodesantowym.

K. Kuska, Bayraktar TB2. Turecki dron w polskiej armii, Internet, https://geex.x-kom.pl/wiadomosci/bayraktar-tb2/, [dostęp: 16.06.2021].

Optymizmem napawa fakt, że 24 maja br. zawarta została umowa na dostawę w latach 2022-2024 czterech zestawów taktycznych bezzałogowych statków powietrznych (BSP) klasy MALE (Medium Altitude Long Endurance) Bayraktar TB2. W skład każdego zestawu wchodzi 6 platform powietrznych, zatem łącznie będą ich 24 egzemplarze. Kontrakt obejmuje także dostawę m.in.: mobilnych stacji kontroli, radarów SAR (Synthetic Aperture Radar), symulatorów, zapasu części zamiennych, a także naprowadzanych laserowo lekkich bomb kierowanych typu MAM-L i MAM–C oraz amunicji szkolnej. Pierwszy zestaw Rzeczpospolita Polska otrzyma w 2022 roku, a do 2024 roku ma zostać zrealizowana całość zamówienia¹⁴. W umowie przewidziano 24-miesięczną gwarancję, pakiet szkoleniowy, logistyczny oraz transfer technologii zapewniający możliwość serwisowania i naprawy m.in. silników, naziemnych stacji kontroli i kamer Bayraktarów TB2. Koszt jednego zestawu tj.4 urządzeń to 67 mln dolarów, całość więc będzie kosztowała około 260-270 mln dolarów¹⁵. Przeliczając to na złotówki wartość umowy z Ankary będzie kosztowała polskiego podatnika około 1 mld złotych. Umowa ta została podpisana podczas wizyty prezydenta Andrzeja Dudy i ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka w Turcji. Ze strony tureckiej umowę podpisał General Manager firmy Baykar Haluk Bayraktar. Strona turecka podkreśla, że w służbie jest już około 180 tych maszyn i sprzęt ten został sprawdzony w działaniach bojowych nad Libią, Syrią czy w Górskim Karabachu.

Kolejnym przykładem modernizacji Sił Zbrojnych RP jest dostarczenie jednostkom Wojsk Obrony Terytorialnej przenośnych wyrzutni przeciwpancernych Javelin. 17 czerwca 2021 na poligonie Kijewo pod Toruniem Wojska Obrony Terytorialnej testowały broń konsorcjum Raytheon/Lockheed Martin. Sprzęt ten ma trafić do trzech brygad WOT położonych na wschodniej flance RP. Javeliny użyte bojowo po raz pierwszy zostały w kampanii irackiej, od razu zyskały opinię piorunująco skutecznych. Umowa na ten sprzęt został zawarta rok wcześniej. Koszt Javelinów to około 54,5 mln dolarów. W warunkach umowy przewiduje się dostawy 180 pocisków i 60 wyrzutni. W kosztach jest również pakiet wsparcia szkoleniowego i logistycznego¹⁶.

Podsumowanie

Z wyżej wymienionych przykładów modernizacji technicznej wojska zauważalny jest znaczny wzrost środków wydatkowanych na Siły Zbrojne RP. Przede wszystkim Wojsko Polskie potrzebuje nowego uzbrojenia i wyposażenia w dużych ilościach. Sprzęt, który wymaga modernizacji powinien być modernizowany, by mógł spełniać warunki współczesnego pola walki. Proces kompleksowej modernizacji i zagwarantowane finansowanie z budżetu, muszą być kontynuowane. Najbardziej optymalne dla sił zbrojnych byłoby finansowanie na poziomie 2,5% PKB, gdyż to gwarantowałoby ciągły i zrównoważony rozwój Sił Zbrojnych. Jednakże wobec zmieniających się wydarzeń na świecie może być to trudne zadanie choć warto próbować. Patrząc z perspektywy realistycznej jeszcze długa droga zanim zamówiony czy zakontraktowany sprzęt dotrze do Polski, gdyż czas oczekiwania waha się od dwóch do kilku lat. Z drugiej zaś strony plany są ambitne wydaje się, że i mogą być wykonane. Warunek to stabilna sytuacja ekonomiczna i międzynarodowa. Wszystkie powyższe działania mające na celu modernizację Sił Zbrojnych RP powinny służyć dobru wspólnemu jakim są Siły Zbrojne i zwiększaniu przez nie określonych zdolności bojowych.

Autorzy: Andrzej Krzak*, Konrad Sambor**

*dr hab. Andrzej Krzak, prof. UJD - opiekun Koła Naukowego Bezpieczeństwa Narodowego UJD.

**Konrad Sambor - student II roku Bezpieczeństwa Narodowego studiów stacjonarnych, licencjackich.

Bibliografia:

Źródła internetowe:

Forsal.pl, MON: Polska kupi od Turcji drony za blisko 270 mln dolarów, Internet, https://forsal.pl/gospodarka/inwestycje/artykuly/8171662,mon-polska-kupi-od-turcji-drony-za-blisko-270-mln-dolarow.html, [dostęp: 16.06.2021].

baltmilitary.amberexpo.pl/, Plan Modernizacji Technicznej na lata 2021-2035 z uwzględnieniem 2020 roku, Internet, http://baltmilitary.amberexpo.pl/title,NAVY_MODERNIZATION_PLANS,pid,4471.html, [dostęp: 16.06.2021].

Borowski J., Szef MON: w krótkim czasie, za stosunkowo dobrą cenę wyposażymy wojsko w zestawy HIMARS, Internet, [dostęp: 16.06.2021].

Kudlewski, D. Materiały MON, Internet, http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/10463?t=Pierwsze-polskie-czolgi-Leopard-ida-do-remontu, [dostęp: 16.06.2021].

Kuska K., Bayraktar TB2. Turecki dron w polskiej armii, Internet, https://geex.x-kom.pl/wiadomosci/bayraktar-tb2/, [dostęp: 16.06.2021].

Lenczowski-Link J., Muszczyński R., HIMARS dla Polski, Internet, https://milmag.pl/himars-dla-polski/, [dostęp: 16.06.2021].

Lentowicz Z., Przeciwpancerne zestawy Javelin przemówiły na poligonie, Internet, [dostęp: 17.06.2021].

Malicki K.P., Polska konfiguracja systemu Patriot z IBCS [ANALIZA], Internet, [dostęp: 16.06.2021].

Palowski J., Błaszczak robi krok w kierunku Narwi. Miliardowy program dla Polskiej Grupy Zbrojeniowej [KOMENTARZ], Internet, https://www.defence24.pl/blaszczak-robi-krok-w-kierunku-narwi-miliardowy-program-dla-pgz-komentarz, [dostęp: 16.06.2021].

Palowski J., Tureckie bezzałogowce dla Wojska Polskiego. Umowa podpisana, Internet, https://www.defence24.pl/tureckie-bezzalogowce-dla-wojska-polskiego-umowa-podpisana, [dostęp: 16.06.2021].

Sabak J., HIMARS: Wzmocnienie możliwości bojowych czy „czarna środa przemysłu obronnego”?, Internet, https://www.defence24.pl/himars-wzmocnienie-mozliwosci-bojowych-czy-czarna-sroda-przemyslu-obronnego, [dostęp: 16.06.2021].

Sabak J., Umowa na F-35 podpisana, Internet, https://www.defence24.pl/umowa-na-f-35-podpisana, [dostęp: 16.06.2021].

Szopa M., Loyal wingman – Harpii Szpon. Znaki zapytania i możliwości [ANALIZA], Internet, https://www.defence24.pl/loyal-wingman--harpii-szpon-znaki-zapytania-i-mozliwosci-analiza, [dostęp: 16.06.2021].

Święcicki W., Agencja Gazeta, Internet, https://wyborcza.pl/51,75399,23178663.html?i=6, [dostęp: 16.06.2021].

www.gov.pl, MON modernizuje Siły Zbrojne, Internet, https://www.gov.pl/web/obrona-narodowa/mon-modernizuje-sily-zbrojne-2, [dostęp: 16.06.2021].

www.gov.pl, System PATRIOT, Internet, https://www.gov.pl/web/obrona-narodowa/system-patriot, [dostęp: 16.06.2021].

www.pb.pl, Błaszczak: Plan Modernizacji Technicznej opiewa na 524 mld zł, Internet, https://www.pb.pl/blaszczak-plan-modernizacji-technicznej-opiewa-na-524-mld-zl-972642, [dostęp: 16.06.2021].

www.wojsko-polskie.pl, 524 miliardy złotych na modernizację Wojska Polskiego do 2035 roku, Internet, https://www.wojsko-polskie.pl/wyposazenie/, [dostęp: 16.06.2021].

Przeczytaj także:

KNBN © 2023